8.6 ข้อมูลชุดแบบโครงสร้าง (arrays of structures)

8.6 ข้อมูลชุดแบบโครงสร้าง  (arrays  of  structures)

            บางครั้งเราอาจจะต้องการตัวแปรโครงสร้างจำนวนมากกว่า  1  ตัว  เราต้องการเก็บข้อมูลนักศึกษาจำนวน  10  คน  หรือข้อมูลหนังสือ  20  เล่มก็สามารถใช้ความรู้เกี่ยวกับ  arrays  มาช่วยในการจัดการข้อมูลแบบโครงสร้างได้ดังนี้

8.6.1  การประกาศข้อมูลชุดแบบโครงสร้าง
            ใช้คำสั่ง  struct  มาช่วยในการประกาศข้อมูลชุดแบบโครงสร้างโดยมีรูปแบบดังนี้

รูปแบบที่  1 

struct  struct_name
{
type1  name1;
type2  name2;
……..
typeN  nameN;
}  struct_var[n];

                        

รูปแบบที่  2

struct  struct_name
{
type1  name1;
type2  name2;
……..
typeN  nameN;
};
struct struct_name struct_var[n];

                        

โดยที่ 

struct  เป็นคำสั่งที่ใช้ประกาศข้อมูลแบบโครงสร้าง
struct_name  เป็นชื่อข้อมูลแบบโครงสร้าง  ใช้สำหรับประกาศข้อมูลแบบโครงสร้างกลุ่มอื่นให้มีโครงสร้างเหมือนกลุ่มโครงสร้างที่เคยประกาศไว้แล้ว
struct_var  เป็นชื่อตัวแปรโครงสร้างใช้สำหรับอ้างอิงข้อมูลภายใน   โครงสร้าง
type1  name1, type2  name2, …., typeN  nameN  เป็นชนิดและชื่อตัวแปรตัวที่  1, 2, 3, …, N  ตามลำดับ  บางครั้งอาจจะเรียก  name1, name2, … nameN  ว่า  element 1 , element 2, … element N  ตามลำดับ
n  คือ ขนาดของตัวแปรชุดแบบโครงสร้าง  มีค่าเริ่มต้นที่  0,1, 2, …, n-1

            ตัวอย่างที่  8.3  แสดงการประกาศตัวแปรชุดแบบโครงสร้าง
 

                                               

            เมื่อใช้คำสั่งประกาศข้างต้นภายในหน่วยความจำจะมีการจองเนื้อที่สำหรับข้อมูลชุดแบบโครงสร้าง  employee[0],…, employee[9]  ดังนี้  (ดูรูปที่  8.4  ประกอบความเข้าใจ)

                                                name                                                    salary                                                    age
employee[0]                          25  bytes                4  bytes                  2  bytes
employee[1]                          25  bytes                4  bytes                  2  bytes
……………..                                   …………                            ………..                  ………..
employee[9]                          25  bytes                4  bytes                  2  bytes

                                                                                                                                                                                                                                                                        

รูปที่  8.4  แสดงการจองเนื้อที่ภายในหน่วยความจำให้กับตัวแปรชุดแบบโครงสร้าง

            8.6.2 การอ้างอิงตัวแปรที่อยู่ภายในข้อมูลชุดแบบโครงสร้าง

รูปแบบการอ้างอิงโดยไม่มีการกำหนดค่าให้ตัวแปร 

struct_var[n].member_var

                        

โดยที่ 

n  คือขนาดของตัวแปรชุดแบบโครงสร้าง  มีค่าตั้งแต่  0,1, 2, …,n-1

ตัวอย่างที่ 8.4 ถ้าอ้างอิงว่า employee[3].salary หมายถึง เงินเดือนของพนักงานคนที่ 4

ตัวอย่างที่  8.5  ถ้าอ้างอิงว่า  employee[7].name  หมายถึง  ชื่อของพนักงานคนที่  8

สำหรับการกำหนดค่าให้กับตัวแปรภายในข้อมูลชุดแบบโครงสร้าง  มีรูปแบบดังนี้

รูปแบบอ้างอิงโดยมีการกำหนดค่าให้ตัวแปร

struct_var[n].member_var = value;

                                    

           

โดยที่บางครั้งจะใช้ฟังก์ชัน  strcpy  (s2,s1)  มาช่วยในการกำหนดค่าข้อมูลที่เป็นข้อความ

เช่น  employee[0].age  =  20;
strcpy(employee[0].name, “Kannikar”);

            เพื่อความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้งานตัวแปรชุดแบบโครงสร้างมากยิ่งขึ้น  ให้ศึกษาจากโปรแกรมตัวอย่างดังต่อไปนี้

โปรแกรมตัวอย่างที่  8.6 แสดงการใช้ตัวแปรชุดแบบโครงสร้าง

	/*             arrstru.c */ #include<stdio.h>      /* printf(), getche(), gets() in this file */    /*  บรรทัดที่  1  */ #include<stdlib.h>     /*  atoi(), atof(), tolower()  in this file */ /*  บรรทัดที่  2  */ #include<ctype.h>                                                                      /*  บรรทัดที่  4  */ void newname(void);   /* functions prototype of newname() */   /*  บรรทัดที่  5  */ void listall(void);           /* functions prototype of listall() */           /*  บรรทัดที่  6  */ struct      person                                                                          /*  บรรทัดที่  7  */ {                                                                                                   /*  บรรทัดที่  8  */       char name[30];                                                                    /*  บรรทัดที่  9  */       int age;                                                                                  /*  บรรทัดที่  10  */       float salary;                                                                            /*  บรรทัดที่  11  */ };                                                                                                    /*  บรรทัดที่  12  */       struct      person   employee[50];    /* array of 50 structures */ /*  บรรทัดที่  13  */       int n=0;                                                                           /*  บรรทัดที่  14  */ void main(void)                                                                           /*  บรรทัดที่  15  */ {                                                                                                    /*  บรรทัดที่  16  */       char  ch;                                                                                      /*  บรรทัดที่  17  */       do {                                                                                         /*  บรรทัดที่  18  */             clrscr( );                                                                          /*  บรรทัดที่  19  */             printf("       ****************************\n");                         /*  บรรทัดที่  20  */             printf("       *         Main Menu        *\n");                        /*  บรรทัดที่  21  */             printf("       ****************************\n");                        /*  บรรทัดที่  22  */             printf("         1. Create a new employee\n");                 /*  บรรทัดที่  23  */             printf("         2. Display All employees\n");                       /*  บรรทัดที่  24  */             printf("         3. Exit Program\n\n");                                 /*  บรรทัดที่  25  */             printf("       Enter your choice ( 1 or 2 or 3 ) : ");                /*  บรรทัดที่  26  */             ch=getche();                                                                   /*  บรรทัดที่  27  */ switch(tolower(ch))                                                       /*  บรรทัดที่  28  */       {                                                                                                /*  บรรทัดที่  29  */       case '1':                                                                                   /*  บรรทัดที่  30  */             newname(); break;                                                             /*  บรรทัดที่  31  */       case '2':                                                                                    /*  บรรทัดที่  32  */             listall(); break;                                                                      /*  บรรทัดที่  33  */       case '3':                                                                                    /*  บรรทัดที่  34  */             printf("\nExit Program.");   exit(0);                                     /*  บรรทัดที่  35  */       default:                                                                                   /*  บรรทัดที่  36  */             printf("\n Choice Error !    Please choice agian");         /*  บรรทัดที่  37  */       }                                                                                               /*  บรรทัดที่  38  */ }while(ch!='3');                                                                          /*  บรรทัดที่  39  */ }/* end main */                                                                          /*  บรรทัดที่  40  */ /* newname() */                                                                        /*  บรรทัดที่  41  */ void newname()                                                                            /*  บรรทัดที่  42  */ {                                                                                                    /*  บรรทัดที่  43  */       char numstr[81];                                                                       /*  บรรทัดที่  44  */       printf("\n Record %d.\n Enter name:", n+1);                         /*  บรรทัดที่  45  */       gets(employee[n].name);                                                     /*  บรรทัดที่  46  */       printf("Enter age :");                                                            /*  บรรทัดที่  47  */       gets(numstr);                                                                           /*  บรรทัดที่  48  */       employee[n].age = atoi(numstr);                                              /*  บรรทัดที่  49  */       printf("Enter salary :");                                                               /*  บรรทัดที่  50  */       gets(numstr);                                                                              /*  บรรทัดที่  51  */       employee[n].salary = atof(numstr);                                           /*  บรรทัดที่  52  */       n++;                                                                                        /*  บรรทัดที่  53  */ }                                                                                                /*  บรรทัดที่  54  */ /* listall() */                                                                                /*  บรรทัดที่  55  */ void listall()                                                                                /*  บรรทัดที่  56  */ {               int j;                                                                          /*  บรรทัดที่  57  */       if (n<1)  printf("\n Empty list.\n");                                             /*  บรรทัดที่  58  */       for(j=0; j<n; j++)  {                                                                    /*  บรรทัดที่  59  */       printf("\n Record number %d\n", j+1);                             /*  บรรทัดที่  60  */       printf("Name : %s\n", employee[j].name);                      /*  บรรทัดที่  61  */       printf("Age : %d\n", employee[j].age);                             /*  บรรทัดที่  62  */       printf("Salary : %.2f\n", employee[j].salary);                    /*  บรรทัดที่  63  */ }                                                                                        /*  บรรทัดที่  64  */       getch();                                                                              /*  บรรทัดที่  65  */ }                                                                                       /*  บรรทัดที่  66  */

ผลลัพธ์ที่ได้จากโปรแกรม

                        กรณีเลือกตัวเลือกที่  1  จะให้เติมข้อมูลลูกจ้าง

 

                        กรณีเลือกตัวเลือกที่  2  จะนำข้อมูลลูกจ้างที่เติม  ออกมาแสดง

 

                        กรณีเลือกตัวเลือกที่  3  ออกจากโปรแกรม